Standardy ochrony małoletnich

Standardy ochrony małoletnich w Urzędzie Gminy Gnojnik

I. Postanowienia ogólne
§ 1. Ilekroć mowa o:
1) ustawie należy przez to rozumieć ustawę z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. z 2024 r., poz. 560);
2)Urząd należy przez to rozumieć Urząd Gminy Gnojnik ;
3) Wójcie należy przez to rozumieć Wójta Gminy Gnojnik;
4) dziecku/małoletnim należy przez to rozumieć każdego, kto nie ukończył 18 roku życia, w stosunku do kogo Gmina Gnojnik jest organizatorem działalności określonej w art. 22b pkt 2 ustawy;
5) krzywdzeniu dziecka należy przez to rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę małoletniego, lub zagrożenie dobra małoletniego, w tym jego zaniedbanie; przykładowe zachowania uznawane za krzywdzenie dziecka oraz symptomy występujące w przypadku krzywdzenia zawiera Załącznik nr 7 do Standardów Ochrony Małoletnich; 
6) personelu/pracowniku należy przez to rozumieć każdego świadczącego pracę, usługi albo wykonującego zadania na rzecz Gminy Gnojnik,  będącej organizatorem działalności, o której mowa w art. 22b pkt 2 ustawy, bez względu na formę zatrudnienia (umowa o pracę, umowa zlecenia itp.), współpracownika, stażystę, wolontariusza, praktykanta lub inną osobę, która z racji pełnionej funkcji lub zadań ma kontakt z dziećmi;
7) opiekunie dziecka należy przez to rozumieć rodzica lub opiekuna prawnego, a także rodzica zastępczego;
§ 2. 1. Standardy Ochrony Małoletnich to zasady dotyczące zabezpieczenia dzieci przed wszelkimi formami krzywdzenia, zaniedbania, wykorzystania czy przemocy.
2. W Standardach Ochrony Małoletnich uwzględnia się sytuację dzieci niepełnosprawnych oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

II. Dokumenty w zakresie bezpiecznego zatrudnienia pracowników
§ 3. 1. Pracownik mający kontakt z dzieckiem w trakcie pracy przed nawiązaniem stosunku pracy lub  przed dopuszczeniem na innej podstawie  do działalności,  o której mowa w art. 22b pkt 2 ustawy, której organizatorem jest Gmina Gnojnik,  oprócz dokumentów wymaganych na podstawie innych przepisów prawa powszechnie obowiązującego lub regulacji wewnętrznych przyjętych w Urzędzie  powinien przedstawić następujące dokumenty i oświadczenia:
a) zaświadczenie z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym - weryfikacja polega na uzyskaniu informacji, czy dane osoby są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze;
b) informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. 
o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r., poz. 1939), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego;
c) oświadczenie o niekaralności lub zaświadczenie (Załącznik nr 4 do Standardów Ochrony Małoletnich);
d)  w przypadku posiadania obywatelstwa innego państwa niż Rzeczpospolita Polska - informację 
z rejestru karnego państwa obywatelstwa uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi;
e) oświadczenie o państwie lub państwach, w których zamieszkiwał w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczpospolita Polska i państwo obywatelstwa, a także informację z rejestrów karnych tych państw uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi (Załącznik nr 5 do Standardów Ochrony Małoletnich).
2. Jeżeli prawo państwa, o którym mowa w ust. 1  lit. d i lit. e, nie przewiduje wydawania informacji do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi, pracownik przedkłada  informację z rejestru karnego tego państwa. W przypadku gdy prawo państwa, z którego ma być przedłożona ww. informacja, nie przewiduje jej sporządzenia lub w danym państwie nie prowadzi się rejestru karnego, pracownik składa oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie był prawomocnie skazany w tym państwie za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz 
w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz nie wydano wobec niego innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuścił się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich lub z opieką nad nimi ( Załącznik nr 6 do Standardów Ochrony Małoletnich).
3. Dokumenty i oświadczenia wskazane  w ust. 1 i ust. 2 będą przechowywane w aktach osobowych pracowników, a w odniesieniu do personelu zatrudnionego na innej podstawie niż umowa o pracę
- w aktach.
4. Cały personel realizujący bezpośrednio działania na rzecz dzieci, przed rozpoczęciem pracy, współpracy, świadczenia usług lub wykonywania zadania podpisuje oświadczenie o zapoznaniu się ze Standardami Ochrony Małoletnich  oraz zobowiązaniu do przestrzegania podstawowych zasad ochrony dzieci (Załącznik nr 1 do Standardów Ochrony Małoletnich). 

III. Zasady bezpiecznej relacji małoletni - personel
§ 4. 1. Personel traktuje małoletnich z szacunkiem oraz uwzględnia ich godność i indywidualne potrzeby.
2. Personel traktuje małoletnich równo bez względu na ich płeć, sprawność lub niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny i światopogląd.
3. Pracownik jest zobowiązany do każdorazowego poinformowania małoletniego o decyzjach podejmowanych w stosunku do niego oraz wyjaśnienia mu ich podstaw. Podejmowanie decyzji dotyczących małoletniego powinno następować z poszanowaniem jego godności i w miarę możliwości uwzględniać jego oczekiwania. 
4. Komunikaty bądź działania personelu wobec małoletniego są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe wobec innych dzieci. 
5. W komunikacji z małoletnimi personel zachowuje cierpliwość i szacunek. Komunikacja z małoletnim powinna się odbywać w sposób, który nie będzie go zawstydzać, lekceważyć ani obrażać. 
6. Pracownik nie może krzyczeć na małoletniego, z wyjątkiem szczególnych przypadków wynikających z bezpieczeństwa małoletniego.
7. Personel powinien zapewnić małoletnich, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów, mogą o tym powiedzieć personelowi.
8. Personel szanuje prawo małoletniego do prywatności.  W szczególności, pracownik nie może ujawniać informacji dotyczących małoletniego wobec osób nieuprawnionych. Informacje te obejmują wizerunek małoletniego, informacje o jego sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej.
9. Nie wolno personelowi utrwalać wizerunku małoletniego dla potrzeb prywatnych (np. filmować, nagrywać głos, fotografować) dla potrzeb prywatnych. Dotyczy to także umożliwienia osobom trzecim utrwalenia wizerunków małoletnich. Utrwalanie wizerunku małoletnich jest możliwe wyłącznie na potrzeby Urzędu oraz za zgodą opiekuna dziecka, która jest udzielana w formie pisemnej. Pracownik jest zobowiązany każdorazowo do poinformowania opiekuna oraz małoletniego o celu utrwalenia wizerunku. 
10. Personelowi nie wolno:
1) proponować małoletnim alkoholu, wyrobów tytoniowych ani nielegalnych substancji, jak również używać ich w obecności dzieci;
2) wchodzić w relacje jakiejkolwiek zależności wobec małoletniego lub jego opiekunów, w tym przyjmować pieniędzy lub prezentów o dzieci lub ich opiekunów;
3) stosować działań przemocowych wobec małoletniego, ani jakichkolwiek form krzywdzenia;
4) w obecności małoletnich zabronione są jakiekolwiek niestosowne zachowania, w szczególności używanie wulgarnych słów, gestów lub żartów, obraźliwe uwagi pod adresem małoletniego lub innych osób, nawiązywanie w wypowiedziach do aktywności  lub  atrakcyjności  seksualnej,  nadużywanie  
w  stosunku do małoletniego władzy;
5) pracownikowi, zarówno w pracy, jak i poza nią, nie wolno nawiązywać z małoletnim jakichkolwiek relacji romantycznych lub seksualnych, ani składać mu propozycji o nieodpowiednim charakterze, w tym także zabronione są:  seksualne  komentarze,  żarty,  gesty oraz udostępnianie małoletnim treści erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę.      
11. Istnieją sytuacje, w których fizyczny kontakt z małoletnim może być stosowny i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu jeśli:
1) jest odpowiedzią na potrzeby dziecka w danym momencie np. ze względu na strach, smutek, tęsknotę za opiekunem itp.;
2) jest ochroną przed upadkiem, atakiem lub inną szczególną sytuacją np. w sytuacji napadu złości 
i fizycznej agresji oraz zachowań zagrażających dziecku lub innym dzieciom;
3) jest sposobem na realizację zaleceń wynikających z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.
12. Kontakt personelu z małoletnimi powinien odbywać się wyłącznie w godzinach pracy, świadczenia usług lub wykonywania zadań i dotyczyć celów opiekuńczych lub wychowawczych, w tym związanych 
z realizowaniem  działalności, o której mowa w art. 22b pkt 2 ustawy.

IV. Zasady i procedury podejmowania interwencji i składania zawiadomień
§ 5. 1. Personel w ramach wykonywanych obowiązków zwraca uwagę na sytuację małoletniego oraz czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.
2. W przypadku uzyskania informacji o krzywdzeniu małoletniego lub podejrzenia krzywdzenia małoletniego, personel ma obowiązek:
1) wezwać pogotowie ratunkowe, jeżeli wystąpiło poważne uszkodzenie ciała wymagające interwencji medycznej;
2) poinformować Wójta lub wyznaczoną przez niego osobę o zdarzeniu lub swoich podejrzeniach co do krzywdzenia małoletniego;
3) sporządzić notatkę służbową opisującą zdarzenie, w szczególności przyczynę wystąpienia podejrzenia o krzywdzeniu małoletniego.
3. Wójt lub wyznaczona przez niego osoba informuje o zaistniałej sytuacji opiekuna małoletniego.
4. Wójt lub wyznaczona przez niego osoba ustala dalsze czynności w tym zakresie, w przypadku gdy zaistnieje taka konieczność - informuje opiekunów dziecka o obowiązku Urzędu zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia dziecka do odpowiedniej instytucji - prokuratury, policji, sądu rodzinnego, ośrodka pomocy społecznej w celu uruchomienia procedury „Niebieskiej Karty” - w zależności od zdiagnozowanego typu krzywdzenia i skorelowanej z nim interwencji.
5. Po poinformowaniu opiekunów o ww. czynnościach Wójt lub wyznaczona przez niego osoba składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do odpowiedniej instytucji, o której mowa w ust. 4.
6. W przypadku, gdy zachodzi podejrzenie popełnienia wobec małoletniego przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę małoletniego Wójt lub wyznaczona przez niego osoba składa zawiadomienie na policję lub do prokuratury.
7. W przypadku każdej interwencji związanej z krzywdzeniem dziecka, personel ma obowiązek zachować tajemnicę, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.

V. Zasady przeglądu i aktualizacji standardów oraz zasady ich udostępniania
§ 6
. 1. Wdrażanie działań dotyczących Standardów Ochrony Małoletnich podlega okresowej analizie 
i w miarę potrzeb modyfikacji.
2. Osoba wyznaczona przez Wójta, co najmniej raz na dwa lata dokonuje oceny Standardów Ochrony Małoletnich w w celu zapewnienia ich dostosowania do aktualnych potrzeb, zgodności z przepisami oraz proponuje konieczne zmiany.
3. W ramach oceny dokonywana jest analiza poziomu realizacji Standardów Ochrony Małoletnich.
4. Z przeprowadzonej oceny sporządzany jest pisemny protokół.
§ 7. 1. Wszelkie procedury i dokumenty związane z wprowadzeniem Standardów Ochrony Małoletnich  są udostępniane personelowi przed rozpoczęciem wykonywania zadań.
2. Personel potwierdza pisemnie zapoznanie się z w/w dokumentami.
§ 8. Procedury i dokumenty związane z wprowadzeniem Standardów Ochrony Małoletnich udostępnione są na stronie internetowej Urzędu oraz wywieszone na tablicy ogłoszeń Urzędu.

VI. Przygotowanie personelu, przyjmowanie, dokumentowanie i przechowywanie zgłoszeń o zdarzeniach, udzielenie wsparcia małoletniemu
§ 9.
1. Za przygotowanie personelu do stosowania Standardów Ochrony Małoletnich  oraz zasad 
i procedur opisanych w Standardach Ochrony Małoletnich odpowiada Wójt lub osoba przez niego wyznaczona, która odpowiada także za nadzór nad realizacją zasad i procedur, w tym działania interwencyjne.
2. Osoba, o której mowa w ust. 1 m.in.:
1) przekazuje do zapoznania personelowi Standardy Ochrony Małoletnich;
2) przyjmuje zgłoszenia o podejrzeniu krzywdzenia dziecka i podejmowanie działań interwencyjnych;
3) prowadzi niezbędną dokumentację np. kartę interwencji, rejestr ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego oraz interwencji - z wykorzystaniem Załączników nr 2 i 3 do Standardów Ochrony Małoletnich.
3. Plan wsparcia małoletniego obejmuje różne formy pomocy, w tym prawną, psychologiczną, socjalną i medyczną.
4. Celem planu wsparcia jest przede wszystkim:
1) zainicjowanie działań interwencyjnych we współpracy  z właściwymi instytucjami, jeśli istnieje taka konieczność;
2) współpraca z opiekunem dziecka w celu powstrzymania krzywdzenia małoletniego i zapewnienie mu pomocy;
3) diagnoza, czy konieczne jest podjęcie działań prawnych;
5. Dokumentacja dotycząca incydentów przechowywana jest w Urzędzie.

VII. Wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, zachowania niedozwolone
§ 10.
1. Małoletni mają obowiązek odnosić się z szacunkiem do innych małoletnich, dbać 
o bezpieczeństwo własne i innych, szanować cudzą własność.
2. Małoletni mają obowiązek informowania pracowników o wszelkich formach agresji i przemocy fizycznej, słownej lub psychicznej.
3. Małoletni powinni, w miarę możliwości, zapobiegać aktom agresji i wandalizmu oraz w miarę możliwości, wspierać osoby dotknięte przemocą.
4. Małoletnim nie wolno posiadać żadnej broni, noży i innych ostrych narzędzi, oraz substancji zabronionych (np. papierosów i e-papierosów, alkoholu, substancji psychoaktywnych, napojów energetycznych) .
5. Małoletnim nie wolno utrwalać wizerunku ani nagrywać innych osób.
6. W relacjach między małoletnimi niedozwolone jest stosowanie agresji fizycznej, słownej i psychicznej, a w szczególności: wszelkich form bicia, popychania, uderzania, zastraszania, niszczenia cudzego mienia, grożenia, wyśmiewania, obrażania, wyzywania, rozpowszechniania plotek i obraźliwych informacji, używania wulgaryzmów, wyłudzania, kradzieży, szykanowania i znęcania się.

VIII. Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet
§ 11.
Podczas działalności określonej w art. 22b pkt 2 ustawy, prowadzonej przez Gminę Gnojnik jako organizatora, dzieci nie mają dostępu do urządzeń elektronicznych i Internetu, dlatego nie ma możliwości ustalenia zasad korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu.

IX. Procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie
§ 12.
Podczas działalności określonej w art. 22b pkt 2 ustawy, prowadzonej przez Gminę Gnojnik jak organizatora, dzieci nie mają dostępu do urządzeń  elektronicznych i Internetu, dlatego procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie nie mogą zostać określone. 

X. Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia
§ 13.
1. W przypadku podejrzenia lub powzięcia informacji, że małoletni doświadcza:
1) krzywdzenia przez osoby dorosłe, niebędące opiekunami, tj. doświadcza przemocy z uszczerbkiem na zdrowiu, wykorzystania seksualnego lub/i zagrożone jest jego życie, jest pokrzywdzony innymi typami przestępstw, doświadcza jednorazowo innej przemocy fizycznej (np. klapsy, popychanie, szturchanie) lub przemocy psychicznej (np. poniżanie, dyskryminacja, ośmieszanie), doświadcza innych niepokojących zachowań (tj. krzyk, niestosowne komentarze) należy:
a) zadbać o bezpieczeństwo małoletniego i odseparować od osoby podejrzanej o krzywdzenie; 
b) powiadomić osobę odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń o podejrzeniu krzywdzenia małoletniego;
c) dokonać wpisu w rejestrze ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego oraz interwencji.
2. W przypadku podejrzenia lub powzięcia informacji, że małoletni doświadcza krzywdzenia przez  inne osoby małoletnie:
1) doświadcza przemocy z uszczerbkiem na zdrowiu, wykorzystania seksualnego lub/i zagrożone jest jego życie należy:
a) zadbać o bezpieczeństwo małoletniego i odseparować go od osoby podejrzanej o krzywdzenie;
b) powiadomić osobę odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń o podejrzeniu krzywdzenia małoletniego;
c) przeprowadzić rozmowę z opiekunami dzieci uwikłanych w przemoc;
d) dokonać wpisu w rejestrze ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego oraz interwencji.
2) doświadcza  jednorazowo innej przemocy fizycznej (np. szarpanie, popychanie), przemocy psychicznej (np. poniżanie, dyskryminacja, ośmieszanie) lub innych niepokojących zachowań (tj. niestosowne komentarze) należy:
a) zadbać o bezpieczeństwo małoletniego i odseparować go od osoby podejrzanej o krzywdzenie;
b) w przypadku powtarzających się zdarzeń powiadomić osobę odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń o podejrzeniu krzywdzenia małoletniego;
c) w przypadku powtarzających się zdarzeń dokonać wpisu w rejestrze ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego oraz interwencji.
3. W przypadku podejrzenia lub powzięcia informacji, że małoletni doświadcza krzywdzenia przez opiekuna/ów:
1) doświadcza przemocy z uszczerbkiem na zdrowiu, wykorzystania seksualnego lub/i zagrożone jest jego życie należy:
a) zadbać o bezpieczeństwo małoletniego;
b) powiadomić osobę odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń o podejrzeniu krzywdzenia małoletniego;
c) dokonać wpisu w rejestrze ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego oraz interwencji.
2) jest pokrzywdzone innymi typami przestępstw należy:
a) powiadomić osobę odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń o podejrzeniu krzywdzenia małoletniego;
b) dokonać wpisu w rejestrze ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego oraz interwencji;
3) doświadcza zaniedbania lub opiekun  dziecka  jest niewydolny wychowawczo (np. małoletni chodzi 
w nieadekwatnych do pogody ubraniach, opuszcza miejsce zamieszkania bez nadzoru osoby dorosłej) należy:
a) zadbać o bezpieczeństwo małoletniego;
b) powiadomić osobę odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń o podejrzeniu krzywdzenia małoletniego;
c) dokonać wpisu w rejestrze ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego oraz interwencji;
4) doświadcza jednorazowo innej przemocy fizycznej (np. klapsy, popychanie, szturchanie), przemocy psychicznej (np. poniżanie, dyskryminacja, ośmieszanie) lub innych niepokojących zachowań (tj. krzyk, niestosowne komentarze) należy: 
a) zadbać o bezpieczeństwo małoletniego;
b) powiadomić osobę odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń o podejrzeniu krzywdzenia małoletniego;
c) dokonać wpisu w rejestrze ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego oraz interwencji.
5. W przypadku podejrzenia lub powzięcia informacji, o krzywdzeniu małoletniego każdorazowo należy wypełnić Kartę interwencji, stanowiącą Załącznik nr 2 do Standardów Ochrony Małoletnich. 

STADARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
 (wersja skrócona dla Małoletnich)

  1. Osoby, które kontaktują się z Tobą podczas wykonywania swojej pracy, powinny zachowywać się grzecznie i z poszanowaniem Twoich potrzeb. 
  2. Pracownikom nie wolno stosować w stosunku do Ciebie przemocy. 
  3. Masz prawo do zadawania pytań pracownikom Urzędu Gminy Gnojnik i otrzymywania na nie wyczerpujących odpowiedzi. 
  4. Pracownikom nie wolno na Ciebie krzyczeć. 
  5. Masz prawo do informacji o wszystkich decyzjach, które są w stosunku do Ciebie podejmowane i wyjaśnienia dlaczego takie są. 
  6. Masz prawo do prywatności. Pracownikom Urzędu Gminy Gnojnik nie wolno przekazywać informacji o Tobie innym dorosłym ani dzieciom, z wyjątkiem Twoich rodziców lub opiekunów. 
  7. Pracownikom nie wolno bez zgody Twojej i Twoich rodziców lub opiekunów robić Ci zdjęć, nagrywać filmów. 
  8. Pracownikom nie wolno zachowywać się w Twojej obecności niewłaściwie, używać wulgarnych słów, gestów lub żartów, obrażać kogokolwiek, nawiązywać w wypowiedziach do Twojej atrakcyjności, używać przemocy. 
  9. Nikomu nie wolno Cię krzywdzić, w jakikolwiek sposób. 
  10. Pracownikom nie wolno nawiązywać z Tobą jakichkolwiek relacji romantycznych, ani składać Ci propozycji o nieodpowiednim charakterze. 
  11. Pracownikom nie wolno proponować Ci alkoholu, papierosów ani nielegalnych substancji. 
  12. Pracownikom nie wolno używać ich w Twojej obecności. 
  13. Pracownikom nie wolno przyjmować pieniędzy ani prezentów od Ciebie. 
  14. Masz prawo być traktowane tak samo jak wszystkie inne dzieci. Pracownicy nie powinni nikogo faworyzować. 
  15. Pracownikom wolno Cię dotykać tylko za Twoją zgodą i w taki sposób, aby był dla Ciebie odpowiedni. 
  16. Pracownikom nie wolno Cię bić, szturchać, popychać ani dotykać Cię w jakikolwiek inny sposób, którego nie chcesz lub czujesz się źle. 
  17. Pracownicy mogą się z Tobą kontaktować wyłącznie w czasie pracy i w związku z ich pracą. 
  18. Pracownikom nie wolno zapraszać Cię do ich miejsca zamieszkania, spotykać się z Tobą poza jego godzinami pracy ani kontaktować się z Tobą w mediach społecznościowych lub przez prywatny telefon. 

Pamiętaj! Zawsze kiedy czujesz się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, ktoś robi Ci krzywdę lub zachowuje nieodpowiednio, możesz powiedzieć o tym innemu pracownikowi Urzędu Gminy Gnojnik, który Cię wysłucha i pomoże!